Mọi tổ chức, dù là trần thế hay tôn giáo, luôn cần đến luật và lệ để duy trì trật tự. Trong Giáo hội Công giáo, hệ thống luật nội bộ dùng để chi phối các công việc hằng ngày được gọi là Giáo luật.
Từ khi Công đồng Vaticano II kết thúc, người giáo dân đã nhận thức ngày một rõ hơn về khoa giáo luật. Cho dù vì lý do nổi lên vấn đề hôn nhân vô hiệu hay vì vấn đề lạm dụng tình dục trong hàng giáo sỹ, việc tham chiếu giáo luật đã không còn là sự bất thường đối với giáo dân Công giáo.
Từ Canon xuất phát từ tiếng Hy lạp kanon, nghĩa là “khúc sậy”. Trong thế giới cổ đại, khúc sậy biểu trưng cho quyền cai trị. Vì thế từ canon có nghĩa là “quy tắc” hay “quy tắc của luật”.
Ngày nay, trở lại với nguyên ngữ Latinh, người ta có thể thấy hai nghĩa của từ “luật” – lex và ius. Lex ám chỉ đến cá nhân hay luật đặc thù. Số nhiều của nó là leges mà chúng ta lấy lại trong tiếng Anh là legistor hay legislation. Mặt khác, thuật ngữ ius có nghĩa là toàn bộ hệ thống luật hoặc chủ thể của luật theo nghĩa trừu tượng. Từ đó, trong tiếng Anh chúng ta có từ justice và jurisprudence. Khi Giáo hội vay mượn thuật ngữ canon law, Giáo hội muốn ám chỉ đến từ ius này. Do đó, Bộ Giáo Luật (Code of Canon Law) chúng ta thấy trong tiếng Latin là Codex Juris Canonici.
-------------------------------------------
(Loạt bài này được lần lượt chuyển ngữ từ tác phẩm Surprised by Canon Law của Pete Vere và Michael Trueman, Saint Anthony Messeger Press, 2004).